Kinderen en jongeren zitten veel op school. Voor kinderen is zitten op school met gemiddeld 3 uur per dag de belangrijkste activiteit (Zitgedrag, 2019). Dit terwijl fysieke activiteit een positief effect heeft op aandacht, concentratie, motivatie en het gedrag van kinderen (Mulier Instituut, 2014). Om kinderen op school in beweging te krijgen, moet de schoolomgeving uitdagen tot bewegen. Maar hoe zorg je er nou voor dat die omgeving voldoende uitdaagt en ook veilig is?
Bij het ontwikkelen van een veilige beweegvriendelijke schoolomgeving spelen meerdere factoren een belangrijke rol. Een beweegvriendelijke omgeving bestaat uit de hardware, software en orgware (Kenniscentrum sport en bewegen, 2019). Als allereerst is het van belang dat de sport en beweeginfrastructuur voldoende beweegaanleidingen bevat (hardware). Denk aan speeltoestellen, verschil in hoogtes, maar ook hoe je het fietsen naar school kan aanmoedigen. Hoe spannender het wordt, hoe leuker kinderen het buiten bewegen vinden. Dit blijkt uit het buitenspelen onderzoek van Jantje Beton. Hierbij is het van belang dat veiligheid voorop staat. Denk aan veilige fietspaden, een schoolzone, kiss&bike zones en goede verlichting.
Voor het stimuleren van bewegen op school zelf is er alleen meer nodig. Een aanbod van activiteiten met de juiste begeleiding is essentieel (orgware). Daarnaast is het van belang dat de omgeving veilig en toegankelijk is door handhaving, beheer en onderhoud (software).
Het creëren van een veilige en beweegvriendelijke schoolomgeving vraagt om samenwerking. Inventariseer welke partners kunnen helpen en wat de mogelijke rol kan zijn van die partners. Een beweegvriendelijke schoolomgeving raakt meerdere domeinen, betrek daarom ook experts uit andere domeinen. Denk aan een gebieds-/wijkmanager, de gemeente, de buurtsportcoach, een pedagoog, een verkeerskundige etc. Laat daarnaast de kinderen zelf meedenken over het creëren van een veilige beweegvriendelijke schoolomgeving. Kinderen weten erg goed wat ze willen.
Wil je hiermee aan de slag in jouw omgeving? Zet het thema op de agenda en bespreek hoe de gewenste schoolomgeving eruit moet komen te zien. Daarnaast zijn er diverse instrumenten ontwikkeld om de gewenste omgeving te creëren. Zo is, voor het in kaart brengen van knelpunten of belemmeringen, de BVO-scan een handig instrument om in te vullen.
Een ander fijn instrument is de buurtsafari. Hierbij kies je één schoolomgeving uit waarvan je de huidige situatie en de verbeterpunten in kaart wilt brengen. Trek je wandelschoenen aan en bekijk de situatie ter plekke. En omdat iedereen zijn eigen kijk op de zaak heeft, neem je een paar collega’s van verschillende domeinen mee. Er komen diverse thema stellingen aan bod, zoals lopen, fietsen, spelen & bewegen. Na het invullen van de buurtsafari hebben jullie gelijk handvaten om verder mee te gaan.
Lees ook eens een de whitepaper Beweegvriendelijke Omgeving van Kenniscentrum Sport & Bewegen, die geeft u inzicht in de route die bewandeld moet worden.
